تحلیل غیرخطی تغییرات ضربان قلب در افراد مبتلا به آپنه خواب انسدادی

آپنه خواب انسدادی یک ناهنجاری تنفسی رایج ولی درمان-پذیر است. آپنه انسدادی از یک طرف باعث کاهش کیفیت زندگی فرد مبتلا می¬شود و علت بسیاری از تصادفات رانندگی و سوانح حین کار است و از طرف دیگر به عنوان یک عامل خطر ساز بیماری¬های قلبی عروقی مطرح می¬شود. آپنه خواب انسدادی درمان نشده می¬تواند سبب افزایش فشار خون، نارسایی قلبی و سکته¬ مغزی شود. در حال حاضر آزمون پولی-سومنوگرافی روش استاندارد تشخیص آپنه انسدادی خواب است. پولی¬سومنوگرافی یک آزمون تشخیصیگران قیمت است زیرا نیاز به بستری شدن بیمار به مدت یک شب در آزمایشگاه خواب و حضور افراد متخصص برای تشخیص دارد. با توجه به پیچیدگی و هزینه¬ی بالای آزمون پولی¬سومنوگرافی، تاکنون تلاش¬هایی برای توصیف وقفه¬های تنفسی از طریق تغییرات ضربان قلب که در ثبت¬های معمول سیگنال الکتروکاردیوگرام قابل مشاهده است انجام شده است. زیرا آپنه خواب معمولا با تغییراتی در نرخ ضربان قلب همراه است. هدف از تعریف این پایان¬نامه نیز تحلیل غیر خطی تغییرات ضربان قلب به منظور ارایه یک روش ساده و کم¬¬ هزینه برای تشخیص آپنه خواب انسدادی است. اندازه¬گیری تغییرات ضربان قلب به عنوان ابزاری ساده و غیرتهاجمی برای پیش¬بینی و تشخیص بسیاری از بیماری¬های قلبی و غیر قلبی مورد توجه محققین است. تحلیل تغییرات ضربان قلب می¬تواند با روش¬های معمول حوزه زمان و حوزه فرکانس و همچنین روش¬های دینامیک غیرخطی صورت گیرد. تحقیقات نشان داده-اند که به علت ذات غیرخطی سیگنا¬ل¬های حیاتی روش¬های غیرخطی می¬توانند اطلاعات بیش¬تر و کامل¬تری نسبت به روش¬های حوزه زمان و حوزه فرکانس فراهم کنند. قلب انسان به صورت یک نوسان¬گر غیرخطی عمل می¬کند و تغییرات ضربان قلب تنها یک متغیر مشاهده شده از سیستم قلبی عروقی است. بنابراین با تحلیل غیرخطی تغییرات ضربان قلب می¬توان ویژگی¬ها و پیچیدگی-های موجود در دینامیک سیستم قلب و نیز سیستم اعصاب خودکار را آشکار ساخت. در این پایان¬نامه از مجموعه داده¬هایی شامل بیست و چهار ساعت سیگنال¬ الکتروکاردیوگرام یک گروه از بیماران آپنه خواب انسدادی و یک گروه از افراد سالم، استفاده شده است. این مجموعه داده توسط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از بین مراجعه¬کنندگان آزمایشگاه خواب بامداد در شهر اصفهان که هیچ گونه بیماری قلبی عروقی نداشته¬اند، جمح-آوری گردیده است. سری زمانی تغییرات ضربان قلب مجموعه داده¬ها به کمک نرم¬افزار دستگاه هولتر مانیتور شرکت کاوشگران طب خوارزمی بدست¬ آمده است و تنها یک ساعت از این داده¬ها (12 شب تا 1 بامداد) مورد بررسی قرار گرفته است. مجموعه داده به کار گرفته شده شامل 17 فرد با آپنه خواب انسدادی و 9 فرد سالم است. نمودار پوانکاره، بعد همبستگیو تحلیل نوسانات دی¬ترند شده، روش¬های غیرخطی به کار گرفته شده در این پایان¬نامه هستند. همه نتایج بدست آمده از تحلیل¬های غیرخطی با استفاده از آزمون آماری t مورد بررسی قرار گرفته¬اند. تحلیل¬های غیرخطیبا نرم¬افزار matlab و تحلیل¬های آماری با نرم¬افزار spss صورت گرفته ¬است. با توجه این¬که نتایج بدست آمده از نظر آماری معنادار است (05/0>p-value) می¬توانشاخص¬های غیرخطی را معیار مناسبی برای تشخیص آپنه خواب انسدادی دانست. نتایج این پایان¬نامه نشان¬می¬دهد که تحلیل غیرخطی تغییرات ضربان قلب می¬تواند برای تشخیص ساده و کم¬هزینه آپنه خواب انسدادی بسیار ارزشمند باشد.